半ばは自己の幸せを、半ばは他人の幸せを

Khai Tổ

Về người sáng lập môn võ Shorinji Kempo.

Tông Đạo Thần – tên khai sinh là Nakano Michiomi – là quân nhân, võ sư, nhà giáo dục, nhà tư tưởng người Nhật Bản, người đề xướng học thuyết Kim Cương Thiền và khai tổ của môn võ Shorinji Kempo.


Thân thế

Nakano Michiomi sinh ngày 11 tháng Hai năm 1911 tại tỉnh Yokayama, là con cả trong gia đình ba anh em. Mồ côi cha từ năm 8 tuổi, Michiomi được gửi tới Mãn Châu Lý để sống cùng ông nội, người vốn là cao thủ kiếm thuật, thương thuật, Bất Thiên Lưu nhu thuật, đồng thời là thành viên của tổ chức cánh hữu Hắc Long Hội.

Năm 1926, Michiomi về Nhật Bản chịu tang mẹ. Vì ông nội và các em gái lần lượt qua đời sau đó không lâu nên Michiomi được Tōyama Mitsuru nhận nuôi. Tōyama vốn là bạn thân của ông nội Michiomi, cũng chính là người sáng lập nên Huyền Dương Xã, tiền thân của Hắc Long Hội.


Tầm sư học đạo

Năm 1928, Nakano Michiomi tòng quân và mùa xuân năm sau thì trở lại Mãn Châu Lý, gia nhập Hắc Long Hội. Để che giấu các hoạt động tình báo, ông được gửi đến Sơn Đông, cái nôi của Lão Giáo Trung Hoa, để học võ với sư phụ Trần Lương, truyền nhân của Bạch Liên Môn Quyền. Nakano vừa làm quen với quyền pháp Trung Hoa tại Thái Thanh Cung trên núi Lao Sơn, vừa làm nhiệm vụ vẽ bản đồ quân sự và nghiên cứu địa lý khắp Trung Quốc.

Trần sư phụ lại giới thiệu Nakano đến học với Văn Thái Tông, chưởng môn thứ hai mươi của Bắc Thiếu Lâm Nghĩa Hòa Môn Quyền. Nakano theo học Văn sư phụ cho đến năm 1936 thì đột ngột được điều đi Tây An làm nhiệm vụ. Nhân dịp này, ông cùng hai vị sư phụ đã đến thăm Thiếu Lâm Tự tại Tung Sơn, tỉnh Hà Nam. Chính tại đó, Nakano được Văn sư phụ trao ấn chứng, chính thức trở thành chưởng môn thứ hai mươi mốt của Nghĩa Hòa Môn Quyền.

Tuy vậy, qua lời Nakano kể lại sau này, việc đó không quan trọng với ông như mọi người thường nghĩ.

Thời ấy, ngay cả tăng sĩ của Thiếu Lâm Tự lừng danh cũng mặc âu phục và mang hỏa khí. Thật khó mà mừng vui khi nhận ấn chứng để làm chưởng môn một lưu phái võ thuật đòi hỏi nhiều năm khổ luyện mới hội đắc được trong thời đại mà bất kỳ ai cũng dễ dàng tự vệ bằng cách mua một khẩu súng trường Mauser cùng trăm viên đạn với giá rẻ như bèo. Dù sao đi nữa, tôi đã muốn định cư ở Trung Quốc nên chẳng cần phải tính đến việc dạy quyền pháp mà kiếm sống. Tuy thế, đã bắt đầu tập rồi thì tôi lại thấy các kỹ thuật thật thú vị, và thế là tôi toàn tâm toàn ý theo đuổi môn võ này. Nhưng nói thẳng ra thì tôi nhận ấn chứng và kế thừa Văn Thái Tông sư phụ chỉ để vừa lòng ông mà thôi.

Đệ nhị Thế chiến đến hồi kết thúc, Liên Xô phá bỏ hiệp ước bất tương xâm với Nhật Bản và tuyên bố chiến tranh. Ngày 9 tháng Tám năm 1945, Hồng Quân tấn công Mãn Châu Lý và đánh bại quân Nhật chỉ trong vòng 11 ngày. Phía Nhật thương vong lớn gấp 10 lần phía Liên Xô, thương binh Nhật bị bỏ mặc đến chết trên chiến trường trong lúc quân đội rút chạy; thường dân thì tự sát hàng loạt. Nakano may mắn được bạn bè người Hoa trong các hội kín giúp đỡ trốn thoát và cuối cùng hồi hương vào năm 1946.


Khai môn lập phái

Tình hình xã hội Nhật Bản hậu chiến thôi thúc Nakano hành động để khôi phục đạo đức và lòng tự hào dân tộc, đồng thời tạo ra một hình mẫu con người hoàn toàn mới.

Lấy Thiền làm nền tảng và Quyền làm phương tiện, Nakano hệ thống hóa và mở rộng quyền pháp ông học ở Trung Hoa,  kết hợp thêm nhu thuật ông học từ ông nội mình để tạo nên môn võ Shorinji Kempo vào năm 1947 tại thị trấn nhỏ Tadotsu, tỉnh Kagawa, miền Nam Nhật Bản.

Cũng trong giai đoạn này, Nakana đổi sang họ Tông (lấy từ tên Văn sư phụ) và đổi tên là Đạo Thần (theo âm Hán của tên gốc Michiomi).


Cuối đời

Năm 1979, Tông Đạo Thần được chính phủ Trung Quốc mời đến Thiếu Lâm Tự để truyền dạy quyền pháp nhưng ông qua đời ngày 12 tháng Năm năm 1980 vì bệnh tim mạch nên chỉ kịp về thăm Thiếu Lâm Tự chứ không thực hiện được dự định này.


Đời tư

Tông Đạo Thần kết hôn ba lần, có hai người con gái với vợ đầu và một người con gái với vợ thứ ba. Người con gái út này, Nakano Yūki (về sau cũng đổi sang họ Tông), kế thừa Tông Đạo Thần, trở thành sư gia (shike) đời thứ hai. Bà lãnh đạo Shorinji Kempo từ năm 1980 đến nay.


Tranh cãi

Việc Nakano Michiomi – một người nước ngoài, đặc biệt là người Nhật, trong bối cảnh quan hệ chính trị Trung-Nhật khi ấy – trở thành chưởng môn một môn phái lâu đời như Bắc Thiếu Lâm Nghĩa Hòa Môn Quyền khiến nhiều sử gia nghi ngờ.

Nhà nghiên cứu lịch sử võ thuật Donn Draeger chỉ trích Nakano dữ dội và tuyên bố Thiếu Lâm Tự đã kiện Shorinji Kempo nhưng từ đó đến nay chưa từng có bất kỳ tài liệu nào chứng minh được các cáo buộc này.

Tông Đạo Thần từng trở lại thăm Thiếu Lâm Tự. Sự kiện được ghi hình và về sau đưa vào phần giới thiệu bộ phim Thiếu Lâm Tự (công chiếu năm 1982 – tài tử Lý Liên Kiệt thủ vai chính, nhiều vị thầy của Shorinji Kempo cũng tham gia diễn xuất trong phim).

Năm 1997, nhân kỷ niệm 50 năm thành lập của Shorinji Kempo, Tung Sơn Thiếu Lâm Tự cử đại diện tới Nhật Bản dự và chính thức xóa tan mọi nghi ngờ.

Một số nguồn cho rằng Tông Đạo Thần đã theo học Bát Quang Lưu nhu thuật và du nhập nhiều kỹ thuật của họ vào hệ thống Shorinji Kempo nhưng không có tài liệu nào ghi chép lại việc chính xác. Tư liệu của Bát Quang Lưu cũng chỉ cho thấy Tông Đạo Thần từng đến tập vài buổi.

Sự thật là ngay cả khi Bát Quang Lưu có ảnh hưởng lên Shorinji Kempo thì cũng không đáng kể. Môn phái này được thành lập tại Nhật Bản năm 1941 khi Tông Đạo Thần vẫn đang ở Mãn Châu Lý. Năm 1946, Tông Đạo Thần hồi hương và chỉ một năm sau đã chính thức lập phái nên thời gian học hỏi Bát Quang Lưu, nếu có, là rất ngắn.